Terugblik studiedag 20 september 2024

Zinvol evalueren van taal: toetsen, beoordelen en feedback geven

De studiedag van 20 september stond in het teken van het evalueren van taal. In de openingslezingen werd duidelijk welke invloed gestandaardiseerde taaltoetsen op het taalonderwijs hebben, en hoe het ook anders kan, bijvoorbeeld door Lerend Kwalificeren. In de uitwisselingsronde en de workshops daarna is dieper op deze thema’s ingegaan.

Er waren ruim 70 enthousiaste leden aanwezig, onder wie ook een aantal nieuwe leden. We willen iedereen bedanken voor hun deelname en inbreng!

Download hier het programma van de studiedag van 20 september 2024.
De presentaties van de sprekers vindt u onder documenten.

 

Terugblik

Red de taal van de toetsing

In haar lezing ging Karen Heij in op de patstelling waar we bij het vak Nederlands in terecht zijn gekomen: richten we ons op taalontwikkeling of vooral op toetsing?

De oorzaak voor deze patstelling ligt bij de referentieniveaus taal, die vanuit een behoefte aan controle door het ministerie zijn ingevoerd, en die in de loop van de tijd in plaats van beschrijvingskader, de meetlat zijn geworden. Karen lichtte toe dat taalontwikkeling organisch verloopt en niet te vangen is in vaste stappen die aangetoond of gemeten kunnen worden. Het referentiekader heeft geleid tot toetsconstructie die leesvaardigheid meet met behulp van speciaal op toetsbaarheid geschreven en aangepaste teksten. Karen benadrukte dat als je met gemiddelden werkt, er altijd studenten ondergemiddeld zullen zijn, en beschreef wat dat stempel met hun  zelfbeeld en zelfvertrouwen doet.

Een duidelijke boodschap: het is hoog tijd om een andere weg in te slaan.

 

Waarderen van studentontwikkeling door formatief evalueren

Liesbeth Baartman gaf in haar lezing aan hoe je met Kwalificerend leren een andere invulling kan geven aan onderwijzen en toetsen. Binnen Kwalificerend leren wordt holistisch gekeken naar de (toekomstig) beroepsbeoefenaar en staat de ontwikkeling van de student centraal. In plaats van één meetmoment aan het einde, verzamel je gedurende de hele opleiding bewijzen en feedback vanuit meerdere perspectieven. De beslissing over al dan niet slagen wordt genomen op basis van al die ijkmomenten.Een aanpak waarbij de ontwikkeling en niet een momentopname van de student centraal staat.

 

Uitwisseling

Tijdens de plenaire lezingen werd in de zaal instemmend gereageerd. Bij de uitwisseling hadden de deelnemende docenten de tijd om met elkaar in gesprek te gaan over de implicaties van formatief evalueren, de invloed van de toetsing op hun lessen, en manieren waarop ze de taalontwikkeling van hun studenten stimuleren.

 

Workshops

Na de lunch zijn er twee workshops gegeven. In de workshop Kwalificerend leren van Liza Graumans werden de deelnemers van munitie voorzien om bij hun eigen opleiding een lans te breken voor lerend kwalificeren. Ook was er de tijd om met elkaar te verkennen hoe Kwalificerend leren voor het vak Nederlands ingezet zou kunnen worden door de link met het beroep te leggen.

 

Jacqueline van Kruiningen gaf in de workshop Activerende feedback op schrijfproducten van studenten inzicht in de verschillende aspecten van feedback geven. Aan de hand van een verslag over verschillende kinderopvangverblijven van een student bespraken we hoe feedback en een goede opdracht met elkaar verbonden zijn. Verder gaf Jacqueline de docenten veel tips om feedback te geven waar de studenten van leren in de verschillende fasen van het schrijfproces.

 

Afsluiting: De rol van intuïtie bij toetsen en beoordelen: kracht of valkuil? 

Kristin Vanlommel sloot de dag af met een lezing, waarin ze stilstond bij de rol van intuïtie en persoonlijke interpretatiekaders bij het beoordelen van studenten. Docenten nemen op dagelijkse basis tientallen beslissingen. Die worden grotendeels gemaakt op basis van intuïtie, gaf Kristin aan. Intuïtie zorgt ervoor dat je zonder al te veel moeite een beslissing kunt nemen en dat er meteen patronen worden getriggerd door de ervaring die je hebt. Het is van belang om deze patronen op cruciale momenten te doorbreken, blinde vlekken op te sporen, voorbij aannames en persoonlijke overtuigingen en interpretaties te kijken en daarmee beslissingsfouten te voorkomen. Dat kan met behulp van data en onderzoek, door te blijven checken en vergelijken met collega’s en door te zoeken naar contrasterend bewijs, aldus Kristin.

 

Terug naar overzicht